Leseni ya biashara ni kibali ambacho hutolewa na mamlaka husika kwa mfanyabiashara au mtoa huduma.
Leseni za biashara hutolewa na wakala wa usajili wa biashara na leseni (brela), halmashauri za manispaa, halmashauri za majiji, halmashauri za miji na halmashauri za wilaya kwa kuzingatia kundi la leseni inayotolewa.
Leseni za biashara zimegawanyika katika makundi mawili A na B.
katika kundi A kuna biashara ambazo leseni zake hutolewa na wakala wa biashara na leseni (brela).kundi hili ni leseni zenye mtaji mkubwa zinazojumuisha leseni za uuzaji wa bidhaa nje ya nchi, huduma za mawasiliano, bandari, vilabu vya usiku, sonara, uchimbaji madini, uuzaji na usambazaji silaha, vyombo vya habari, hoteli za kitalii, huduma za kifedha, taasis za kifedha na mitaji,bima n.k
katika kundi B ni leseni zinazotolewa na halmashauri za manispaa, halmashauri za majiji, halmashauri za miji na halmashauri za wilaya. Katika kundi A kuna biashara za viwanda vidogo, hoteli zisizo za kitalii, vyama vya ushirika, makumpuni ya ujenzi, taaluma muhimu, zahanati, maduka ya dawa muhimu za binadamu, pembejeo za kilimo, migahawa,kalakana, uandishi wa vitabu na magazeti, vituo vya mafuta, spea mbalimbali, shule za binafsi, minada, pembejeo za kilimo, wahandisi wa umeme, maduka ya kuuza bidhaa kwa jumla na reja reja n.k
Biashara za kundi B leseni zake hutolewa na halmashauri ya eneo husika ambapo biashara inafanyika
Utoaji wa leseni za biashara unazingatia kifungu cha 11(1) cha sheria ya leseni za biashara namba 25 ya mwaka 1972 na marekebisho yake
Gharama za leseni hubadilika mara kwa mara kulingana na inavyopendekezwa na mamlakahusika.
Kufanya biashara bila leseni ni kosa kisheria hivyo ni vyema kuchukua hatua za kurasimisha biashara yako kisheria
Maombi ya leseni ya biashara
Ili kupata leseni ya biashara muombaji:-
Kujaza fomu ya maombi ya biashara ambayo hupatikana katika halmashauri husika
Kuhakikisha nyaraka zote muhimu zinazohitajika ili kuweza kupata leseni yako mapema. Nyaraka hizo ni kama vile
-hati ya utakaso wa mlipa kodi (tax clearance certificate) kutoka TRA
-cheti cha usajili wa kampuni, katiba ya kampuni. (kwa leseni za
makumpuni)
-mkataba wa kodi ya pango kama sehemu ya biashara umepanga
-namba ya utambulisho wa mlipa kodi (TIN)
-vyeti kutoka katika mamlaka husika kama TCRA(kwa leseni za mawasiliano),TFDA na TBS (kwa vyakula na dawa), EWURA (kwa uagizaji na usambazaji mafuta)
Nyaraka zote zinazo hitajika ziambatanishwe pamoja na fomu ya maombi
Baada ya kukamilisha nyaraka zote mteja atapewa bili (invoice)kulingana na aina ya biashara yake na kwenda kulipia benki
Mchakato hukamilishwa kwa mteja kuchukua leseni yake na kupewa maelezo/ elimu ya uendeshaji biashara
Kumbuka
leseni ya biashara hulipwa kila baada ya mwaka mmoja toka siku imelipiwa.
Leseni ya biashara lazima itumike kwa biashara na mahali ilipoombwa tu
Mfanyabiashara mmoja anaweza kuwa na leseni zaidi ya moja kulingana na idadi ya biashara alizonazo
Viwango vya kulipia leseni ya biashara unaweza kuvipata mtandaoni kwa kutafuta sheria ya fedha na 2 ya mwaka 2014 (finance Act no. 2 of 2014)
